Recycleren is fantastisch! Hoe meer je recycleert, hoe beter voor het milieu, toch? Dat denk je waarschijnlijk vóór het lezen van deze post. Ik ga jouw idee over recyclage helaas wat moeten ontsieren. Hoewel recycleren veel positieve aspecten heeft, zijn er teleurstellende nadelen aan verbonden waar nauwelijks over gepraat wordt.
Recyclage, wat is dat eigenlijk?
Recylceren betekent dat je afval verwerkt om er opnieuw een grondstof mee te maken. Deze grondstof kan dan op zijn beurt dienen voor de productie van nieuwe goederen. Zo worden plastic flessen soms gerecycleerd om er bijvoorbeeld kleren mee te maken.
De nadelen van recyclage
Het is belangrijk om te beseffen dat recyclage slechts een minimale oplossing biedt voor het verwerken van afval. Achter het maken van goederen, en dus ook het recycleren van afval, zit een heel productieproces dat zeer veel energie verbruikt en vaak vervuildend is. Dit is echter niet het grootste probleem. Er wordt op grote schaal zóveel afval geproduceerd, dat het bijna onmogelijk is om alles te recycleren. Wist je trouwens dat België zijn afval verkoopt – en in het slechtse geval gewoon dropt – aan landen zoals Turkijke, Thailand en Indonesië? Dit heeft niet enkel een impact op het milieu. De lokale economie van deze landen wordt hierdoor beïnvloed. Lokale ‘afvalrapers’ verliezen hun job omdat ze hun eigen afval niet meer verkocht krijgen. Een ander nadeel dat verbonden is met recycleren, is dat sorteermachines het afval niet herkennen als een te recyleren item. Wanneer plastiek flessen bijvoorbeeld niet juist geplooid zijn of het afval in elkaar wordt gestapeld, kunnen de sorteermachines deze niet onderscheiden en wordt het gezien als restafval. Verder is recycleren nog steeds een duurder proces dan wanneer je iets van nul maakt. Hierdoor kiezen vele producenten ervoor om niet met gercycleerd materiaal te werken.
Wanneer afval (met de nadruk op plastiek afval) gerecycleerd wordt, zit je nog steeds met hardnekkige problemen zoals microplastics die in het water terechtkomen waardoor onze drank en ons voedsel vervuild geraken. Verder blijft het aantal vervuilde stranden toenemen en is de plastic soup ondertussen zo groot geworden dat er binnenkort meer afval dan vissen in onze oceanen zit.
Hoogtijd dus om er iets aan te doen! Maar wat als recycleren niet echt een oplossing biedt?
De baisprincipes om afval te verminderen
Aangezien recycleren slechts een kleine oplossing biedt voor het overmatige afvalprobleem van deze eeuw, zijn er een aantal andere stappen die je kunt ondernemen voordat je aan recycleren denkt. Om afval te verminderen zijn er 4basisprincipes. Deze leg ik hier graag voor je uit.
1. Weigeren
In de eerste plaats is het best om zo veel mogelijk te weigeren. Ik heb het dan over goodiebags die vol gadgets zitten en die na een week al in de prullenbak belanden. Hoe meer we deze gaan weigeren, hoe minder deze geproduceerd zullen worden. Bedrijven worden gedwongen om ‘nuttige’ en duurzame goodiebags te produceren. Onder vermijden valt ook de ‘neiging tot kopen’. Wanneer je geneigd bent om een nieuw item aan te schaffen, stel jezelf dan eerst de vraag of je dit écht nodig hebt. Misschien kan je het lenen, tweedehands kopen of iets hergebruiken dat je thuis hebt liggen. Daarnaast kan je proberen om éénmalig gebruikte voorwerpen te vermijden. Gebruik een herbruikbare beker in plaats van koffie te drinken uit een plastic bekertje dat meteen erna in de vuilbak belandt. Vermijden gaat er dus om dat je niet zomaar alles aanneemt of koopt wat je niet nodig hebt.
2. Verminderen
Het tweede principe gaat over verminderen. Het gaat hier niet enkel over het verminderen van afval maar ook over het verminderen van vervuilende processen die achter ons consumptiegedrag en dagelijkse gewoontes zitten. Is het echt nodig om bijvoorbeeld 3 keer per dag vlees te eten of kan je dit verminderen naar 3 keer per week? Verminder verpakkingen door naar de verpakkingsloze winkel te gaan of door groentezakjes en boodschappentassen te hergebruiken wanneer je gaat winkelen. Gebruik indien mogelijk vaker het openbaar vervoer in plaats van met de auto naar het werk te gaan of deel je auto met collega’s.
3. Hergebruiken
Hergebruik de dingen en repareer ze alvorens ze weg te gooien! Glazen bokalen kan je bijvoorbeeld hergebruiken om etensresten in te bewaren. Kleren zijn vaak nog in heel goed staat wanneer ze worden weggegooid. Laat ze herstellen in een naai-atelier of door een handige vriend(in) in ruil voor een lekker etentje.
4. Recycleren
Wanneer je écht met afval zit, kan je het sorteren zodat het gerecyleerd wordt. Gooi PMD-afval thuis in de vuilbak in plaats van het in een openbare restafvalzak te smijten. Druk PMD-flesjes plat in de lengte in plaats van in de breedte en stapel het afval niet in elkaar. Zo vermijd je dat de sorteermachines het niet zouden herkennen. Gooi ook geen halfvolle flesjes in de PMD-zak. Maak daarnaast een composthoop in je tuin of experimenteer met een wormencompostbak. Laat nooit afval op straat slingeren, maar ruim het op.
Het is eigenlijk allemaal niet zo moelijk als het lijkt. Ooit begon ik zelf met kraantjeswater drinken uit een herbruikbare drinkfles. Ondertussen doe ik zoveel meer. Ik ga naar de verpakkingsloze winkel, maak mijn eigen cosmetica en koop tweedehands. Ik wil niet meer terug naar mijn vorige levensstijl. Deze manier van leven heeft zoveel meerwaarde en het geeft voldoening! Neem het stapje voor stapje. You can do this!
Liefs,
Maya van De Groene Stadshut
P.S. Nog een recyclerende tip:
Alles wat je doet om afval te vermijden is goed! Het is belangrijk dat we met z’n allen zoveel mogelijk stappen ondernemen. Als het voor jou moeilijk is om gewoontes te veranderen, begin dan met iets kleins tot het een nieuwe gewoonte wordt. Bouw hier dan op verder. Samen staan we sterk!
